Voorbeeld 1: Vertelcafé op reis
Situatie & doelgroep
In Wenen werd het vertelcafé “Plauderei” (“kletsen”) georganiseerd met ouderen die regelmatig een ouderenclub bezoeken. Omdat de club vrij nieuw was, kenden de deelnemers elkaar niet zo goed.
Voorbereiding
We betrokken ouderen actief bij de voorbereiding van de sessie en vroegen sommige deelnemers vooraf telefonisch hun “reisverhaal” te vertellen (zie ook Telefonische interviews). In een gezamenlijk proces werden hun individuele verhalen samengevat in korte artikelen en hardop voorgelezen op de “Plauderei”.
Het ijs breken
Om de deelnemers “in de stemming” te brengen voor het onderwerp en om verhalen te starten werden citaten over het onderwerp reizen en foto’s rond de tafel uitgedeeld. De deelnemers werden uitgenodigd de citaten of plaatjes te kiezen die hen herinnerden aan hun reiservaringen of die ze aantrekkelijk vonden.
Het is vrij gemakkelijk om op internet citaten te vinden over het onderwerp reizen. Hier volgen slechts enkele voorbeelden:
“Reizen is dodelijk voor vooroordelen.”
“Het beste onderwijs vindt een slimme man tijdens het reizen.”
“Als het hele jaar een vakantie was, zou plezier net zo saai zijn als werk.”
De vertelfase
Op basis van deze aanwijzingen begonnen de deelnemers hun ervaringen, favoriete reisbestemmingen, reisvoorkeuren enz. uit te wisselen. De begeleiders leidden het gesprek en stelden vervolgvragen om de groepsdiscussie aan te wakkeren. Het werd al snel duidelijk dat in elk onderwerp “de hele wereld” zit. Beginnend met het onderwerp reizen, gingen we snel over op “carpe diem – goed gebruik maken van de dag en de tijd (van leven)”, en op het omgaan met vreemde culturen.
Sommige deelnemers wilden hun persoonlijke reisverhalen niet zelf voorlezen (die hadden we verzameld tijdens de telefonische interviews) maar stemden erin toe dat anderen ze voor hen konden voorlezen. Dit werd door de andere deelnemers zeer goed ontvangen. De reisverhalen werden zeer gewaardeerd door de andere deelnemers (applaus, waarderende woorden).
Afsluiting & duurzaamheid in de club
Om het einde van het gefaciliteerde deel van de bijeenkomst aan te geven werd een toepasselijk lied gespeeld. Om de resultaten van het vertelcafé zichtbaar te maken voor andere clubbezoekers, maakten de deelnemers een poster met de materialen en citaten uit de “Plauderei”. Kaarten met inspirerende vragen over reizen werden in de club neergelegd om verder praten aan te moedigen (zie hulpmiddel Storybox).
Enkele voorbeelden van inspirerende vragen:
- Welke reis of vakantie herinner ik me graag en waarom?
- Hoe heeft reizen mijn kijk op de wereld veranderd?
- Hoe hebben mijn reizen mij persoonlijk gevormd?
- Reis ik soms (ook) in mijn hoofd? Zo ja, waar brengen deze reizen mij dan naartoe?
- Wat is in mijn directe omgeving een uitstapje waard?
- Wat is het belang van reizen of excursies voor mij vandaag?
In Wenen lieten de deelnemers tijdens regelmatig “kletsen” over verschillende onderwerpen gemeenschappelijke en verschillende standpunten horen. Ze toonden hun talenten en interesses of leerden anderen op nieuwe en verrassende manieren beter kennen.
Foto © queraum